Khi bạn nhìn lên bầu trời đêm, những hành tinh luôn di chuyển theo một quỹ đạo nhất định, phản ánh vẻ đẹp huyền ảo và bí ẩn của vũ trụ. Tuy nhiên, có những khoảnh khắc đặc biệt khi các hành tinh này dường như đảo ngược chuyển động của chúng, đi ngược lại với quỹ đạo thông thường.
Hiện tượng này được gọi là “chuyển động nghịch hành”. Trang web thienvanhoc.edu.vn sẽ cùng bạn khám phá sâu hơn về hiện tượng thú vị này. Chúng tôi sẽ giải thích cơ chế đằng sau chuyển động nghịch hành, ảnh hưởng của nó đến các lĩnh vực như thiên văn học và chiêm tinh, và làm thế nào mà nó có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Hành tinh nghịch hành có nghĩa là gì?
Khi một hành tinh dường như đảo ngược hướng của nó trên bầu trời, hiện tượng này được gọi là chuyển động nghịch hành (từ tiếng Latin “retrogradus” – nghĩa là “đi lùi”).
Thông thường, khi Trái Đất quay quanh Mặt Trời, các hành tinh trên bầu trời di chuyển cùng hướng với Mặt Trời – từ tây sang đông. Các nhà thiên văn học gọi hiện tượng này là chuyển động thuận chiều. Điều này không nên bị nhầm lẫn với chuyển động hàng ngày của các hành tinh và Mặt Trời trên bầu trời, di chuyển từ đông sang tây, gây ra bởi sự quay của Trái Đất quanh trục của nó.
Tại những khoảng thời gian cụ thể, một hành tinh có thể bắt đầu di chuyển “ngược” – từ đông sang tây. Chuyển động về phía tây này được gọi là chuyển động nghịch hành biểu kiến.
Điều gì gây ra chuyển động nghịch hành biểu kiến của các hành tinh?
Chuyển động nghịch hành biểu kiến là do sự khác biệt về tốc độ quỹ đạo của các hành tinh.
Lấy sao Hỏa làm ví dụ. Hành tinh này di chuyển trên quỹ đạo chậm hơn so với Trái Đất. Khi Trái Đất vượt qua Sao Hỏa, từ góc nhìn của chúng ta, Sao Hỏa dường như đang di chuyển “lùi lại” vì Trái Đất di chuyển nhanh hơn. Điều tương tự cũng xảy ra khi bạn vượt qua một chiếc ô tô đang di chuyển chậm hơn trên đường cao tốc – trong một khoảnh khắc, chiếc ô tô đó dường như đang di chuyển ngược lại.
Cơ chế này hoạt động cho tất cả các hành tinh nằm ngoài quỹ đạo Trái Đất. Các hành tinh nằm trong, như Sao Kim và Sao Thủy, quay quanh Mặt Trời nhanh hơn Trái Đất và cũng định kỳ xuất hiện chuyển động “ngược”. Tuy nhiên, chuyển động nghịch hành của chúng rất khó quan sát vì khi một hành tinh nằm trong đi ngang qua chúng ta, nó nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời, khiến ánh sáng chói của Mặt Trời che khuất tầm nhìn của chúng ta.
Các nhà thiên văn học cổ đại từng rất bối rối trước hiện tượng chuyển động nghịch hành, đặc biệt là những người tin rằng Trái Đất là trung tâm của Vũ trụ. Chỉ đến thế kỷ 16, khi Nicolaus Copernicus giới thiệu mô hình nhật tâm của mình, các nhà khoa học mới hiểu rằng chuyển động lùi lại chỉ là một ảo ảnh.
Hiện tại có hành tinh nào trong quá trình nghịch hành?
Tất cả các hành tinh sẽ di chuyển thuận chiều cho đến tháng 4 năm 2024. Sau đó, hành tinh khó nắm bắt là Sao Thủy sẽ nghịch hành từ ngày 1 tháng 4 đến ngày 24 tháng 4.
Các hành tinh khác trong Hệ Mặt Trời cũng sẽ nghịch hành vào năm 2024:
- Sao Thủy: 1/4 – 24/4; 4/8 – 27/8; 25/11 – 15/12
- Sao Thổ: 29/6 – 15/11
- Sao Hải Vương: 2/7 – 7/12
- Sao Thiên Vương: 1/9 – 30/1/2025
- Sao Mộc: 9/10 – 4/2/2025
- Sao Hỏa: 6/12 – 24/2/2025
Các hành tinh nghịch hành ảnh hưởng đến chúng ta như thế nào?
Trong chiêm tinh học, các hành tinh nghịch hành (retrograde) được cho là có tác động đáng kể đến cuộc sống của chúng ta. Khi một hành tinh đi vào trạng thái nghịch hành, nó dường như di chuyển ngược lại so với hướng đi thông thường của nó trên bầu trời.
Dù đây chỉ là một ảo giác quang học do sự khác biệt về tốc độ quay quanh Mặt Trời của các hành tinh, những người tin vào chiêm tinh học cho rằng nghịch hành mang đến những thay đổi nhất định. Dưới đây là một số cách mà các hành tinh nghịch hành có thể ảnh hưởng đến chúng ta:
Thời gian này có thể xuất hiện nhiều trục trặc trong các chuyến đi, từ việc bị hoãn chuyến bay đến lạc đường hoặc gặp các vấn đề với phương tiện di chuyển. Do vậy mọi người có thể gặp khó khăn trong cuộc sống và gặp các sự cố kỹ thuật.
Chúng tôi khuyến khích bạn tiếp tục khám phá và theo dõi các bài viết và khóa học về thiên văn học tại website của chúng tôi để mở rộng kiến thức và nuôi dưỡng niềm đam mê với vũ trụ bao la. Hãy cùng chúng tôi tiếp tục hành trình khám phá không gian, và không ngừng tìm hiểu về những bí ẩn của vũ trụ!
