Hệ sinh thái là mạng lưới sinh vật và môi trường, giữ cân bằng tự nhiên và gắn liền với đời sống con người; suy thoái hệ sinh thái dẫn đến ô nhiễm, biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học.
Lợi ích của hệ sinh thái đối với con người và môi trường
Cung cấp tài nguyên tự nhiên: Hệ sinh thái rừng, sông, biển cung cấp thực phẩm, nước sạch, gỗ, thuốc và các nguyên liệu sinh học khác.
Hỗ trợ cân bằng khí hậu: Rừng nhiệt đới và vùng đất ngập nước giúp hấp thụ carbon dioxide, giảm hiệu ứng nhà kính và hạn chế biến đổi khí hậu.
Bảo vệ đất và nước: Rễ cây và thảm thực vật giúp giữ đất, ngăn ngừa xói mòn, và lọc nước từ các nguồn ô nhiễm.
Duy trì đa dạng sinh học: Các hệ sinh thái phong phú là nơi sinh sống của hàng triệu loài sinh vật, góp phần tăng sức đề kháng của môi trường trước những thay đổi đột ngột.
>>>Khám phá ngay: Sóng nhiệt - Hiểu rõ và ứng phó với thời tiết khắc nghiệt
Các loại hệ sinh thái phổ biến
| Loại hệ sinh thái | Đặc điểm chính | Ví dụ tiêu biểu |
| Rừng nhiệt đới | Khí hậu nóng ẩm, cây cối xanh quanh năm | Amazon, Congo |
| Rừng ôn đới | Mùa đông lạnh, mùa hè ấm áp, thay lá theo mùa | Rừng Bắc Mỹ, Châu Âu |
| Đồng cỏ | Cây thấp, đất màu mỡ, chủ yếu cho động vật ăn cỏ | Savannah, thảo nguyên Nga |
| Đầm lầy và vùng ngập nước | Nước ngập quanh năm hoặc theo mùa | Everglades (Mỹ), Đồng bằng sông Cửu Long |
| Hệ sinh thái biển | Nước mặn, đa dạng sinh vật phong phú | Rạn san hô Great Barrier, Biển Đông |
Nguy cơ đe dọa hệ sinh thái
Ô nhiễm môi trường: Chất thải nhựa, hóa chất và khí thải công nghiệp làm suy giảm chất lượng đất, nước và không khí.
Biến đổi khí hậu: Nhiệt độ tăng, mực nước biển dâng và thời tiết cực đoan làm thay đổi cấu trúc các hệ sinh thái.
Mất đa dạng sinh học: Nhiều loài đang tuyệt chủng hoặc giảm số lượng nghiêm trọng, ảnh hưởng tới cân bằng tự nhiên.
Hoạt động con người: Khai thác rừng, nông nghiệp quá mức, xây dựng đô thị làm phá hủy môi trường sống của sinh vật.
>>>Khám phá ngay: Sa mạc hóa và tác động đến môi trường sống của con người
Biện pháp bảo vệ hệ sinh thái
Phục hồi rừng và trồng cây: Tăng diện tích cây xanh để hấp thụ carbon và bảo vệ đất.
Quản lý chất thải hiệu quả: Giảm ô nhiễm bằng cách tái chế, xử lý nước thải và hạn chế hóa chất độc hại.
Bảo tồn đa dạng sinh học: Thành lập khu bảo tồn, vườn quốc gia và hạn chế săn bắn, khai thác động vật hoang dã.
Giáo dục và nâng cao nhận thức: Khuyến khích cộng đồng tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường và sống thân thiện với thiên nhiên.
>>>Khám phá ngay: Mất đa dạng sinh học và thách thức lớn đối với Trái Đất
Hệ sinh thái là nơi cư trú của sinh vật và nguồn sống của con người; nhận thức giá trị, rủi ro và biện pháp bảo vệ là cần thiết để giữ cho Trái Đất cân bằng và bền vững.